Zwemmersjeuk (swimmer’s itch) is een sterk jeukende huiduitslag die veroorzaakt wordt door een allergische reactie tegen bepaalde parasieten die in oppervlaktewater kunnen voorkomen. Het zijn de larven van wormachtige parasieten van het geslacht Trichobilharzia (zoals Trichobilharzia ocellata) die eigenlijk vogels als gastheer hebben en die in de zomermaanden soms massaal in het water van plassen en kanalen kunnen voorkomen. De larven komen vrij uit de tussen-gastheer van de parasieten: een zoetwaterslak. Wanneer de minuscule larven op de huid van zwemmers terecht komen ontstaat, na het opdrogen van het water op de huid, een afweerreactie van de huid.
Er ontstaat een (meestal) groot aantal rode jeukende bultjes verspreid over de huid. Omdat het even duurt voordat de afweerreactie op gang komt begint de reactie vaak pas enkele uren na het zwemmen. De afwijkingen variëren van rode vlekjes, tot bultjes en soms zelfs kleine blaartjes. De huid die is afgedekt door zwemkleding is vaak minder of in het geheel niet bij het proces betrokken.
Voor de eigenlijke gastheren, de watervogels, zijn de parasieten een probleem. Voor de mens, die een toevallige en onbedoelde gastheer is, is de infectie alleen maar lastig. De larven gaan dood in de huid en kunnen de mens niet verder binnendringen. De klachten gaan dus ook uiteindelijk vanzelf over.
Na het zwemmen in oppervlaktewater is het verstandig om direct de huid goed af te douchen. Helaas voorkomt dit niet altijd problemen omdat soms de parasitaire larven al tijdens het zwemmen de huid zijn binnengekropen.
De afwijkingen jeuken vaak intens. Met lotio alba of calamine lotion kan de jeuk verlicht worden. Soms is een tijdelijke behandeling met een corticosteroïd crème aangewezen. Ook antihistaminica (‘anti-allergie tabletjes’) kunnen behulpzaam zijn in het afremmen van de jeuk.
gerelateerde onderwerpen
literatuur
Zbikowska E: Infection of snails with bird schistosomes and the threat of swimmer’s itch in selected Polish lakes. Parasitol Res. 2004 Jan;92(1):30-5. Epub 2003 Nov 4.
Caron Y et al: Swimmer’s Itch in Belgium: First Recorded Outbreaks, Molecular Identification of the Parasite Species and Intermediate Hosts. Vector Borne Zoonotic Dis. 2017 Mar;17(3):190-194.
Zit je met vragen?
maak een afspraak in onze kliniek voor dermatologie.