Schimmelnagel

Wat is een schimmelnagel?
Een schimmelnagel of kalknagel is een nagel die geïnfecteerd is met een schimmel of een gist. Hierdoor ontstaan veranderingen aan de nagel. Schimmelnagels komen zeer veel voor en zijn meestal goed te behandelen.

Inhoud:

de verschijnselen van een schimmelnagel

hoe een kalknagel ontstaat

is behandeling van een schimmelnagel nuttig?

de behandelmogelijkheden

veelgestelde vragen aan de dermatoloog

handige links en literatuur


Hoe ziet een schimmelnagel eruit?

Een schimmelinfectie aan de nagel kan zich op verschillende manieren presenteren. Veel voorkomende verschijnselen zijn:
* het gedeeltelijk loslaten van de nagelplaat aan de top van de nagel (distale onycholysis),
* hoornvorming onder de nagelplaat waardoor deze omhoog geduwd wordt.
* oppervlakkige witte verkleuring van de nagelplaat (oppervlakkige mycose).

Uiteindelijk kan in sommige gevallen de hele nagelplaat verloren gaan.

schimmelnagel kalknagelfoto’s: schimmelnagels in verschillende stadia. Rechts is de nagel nog betrekkelijk dun, links is de nagelplaat flink dikker geworden door de schimmel.

Hoe ontstaat schimmel aan de nagels?

De meeste schimmelnagels worden veroorzaakt door de algemeen voorkomende huidschimmel Trichophyton rubrum (70%) van de gevallen en Trichophyton mentagrophytes (20%). De overige 10% veroorzakers omvat o.a. candida soorten. Deze folder richt zich op infecties met schimmels uit de trichophyton familie.
Vermoed wordt dat de meeste schimmelnagels hun oorsprong vinden in een schimmelinfectie van de huid die overslaat op de nagelplaat.

Het overgrote deel van de schimmelnagels (98%) is aan de voeten te vinden. Schimmelinfecties aan de vingernagels zijn zeldzaam

Wie krijgt het?

Oudere mensen hebben een ongeveer 30x grotere kans om een schimmelnagel te ontwikkelen dan kinderen. De oorzaak hiervan is niet helemaal duidelijk. Mogelijk speelt het feit dat kindernagels sneller groeien dan nagels van volwassenen hier een rol.
Geschat wordt dat in Nederland 5% van de bevolking één of meer schimmelnagels heeft.


Is het behandelen van een kalknagel nuttig?

In de meeste gevallen hoeven schimmelnagels niet behandeld te worden omdat ze medisch gezien weinig kwaad kunnen. Bij mensen met diabetes, een algemeen verminderde weerstand of herhaalde wondroosinfecties aan het been kan het behandelen van schimmelnagels toch wel medisch van belang zijn.


Hoe wordt een schimmelnagel behandeld?

schimmeldodende creme en lak

Bij een schimmelinfectie groeien de schimmeldraden door de gehele dikte van de nagelplaat. Lokale antischimmel medicijnen in crèmevorm zullen daarom onvoldoende tegen schimmelnagels werken. De werkzame stof in de crème dringt namelijk onvoldoende door in de nagelplaat. Er is speciale nagellak met amorolfine ontwikkeld die wel beter doordringt tot de schimmels in de nagel. De nagel moet dan wel voorafgaande aan elke behandeling worden voorbehandeld met bijvoorbeeld een vijltje voor een optimaal resultaat.

tabletten

Ook kunnen schimmelnagels met oraal in te nemen schimmeldodende medicijnen worden behandeld. Er kan gekozen worden tussen terbinafine tabletten en itraconazol capsules. Om de schimmel effectief te bestrijden is vaak wel een behandeling van enkele maanden nodig.

laser

De afgelopen jaren wordt ook geprobeerd schimmelinfectie met laser te bestrijden. Het idee achter de behandeling is dat de laser de nagel zodanig verhit dat de schimmel dood gaat. Hoewel de behandeling met laser al veel wordt toegepast en de resultaten van kleine onderzoeken in de literatuur positief zijn is er eigenlijk meer wetenschappelijk onderzoek nodig naar de effectiviteit van deze behandeling (lit.).

Indien de schimmelnagels puur cosmetische klachten geven is het de vraag of een langdurige behandeling met orale geneesmiddelen gerechtvaardigd is. Hoewel bijwerkingen van de hierboven genoemde antimycotica niet heel frequent gezien worden moet toch altijd toch een goede balans gevonden worden tussen de baten van de behandeling en de risico’s ervan. De meeste dermatologen zullen derhalve slechts op uitdrukkelijk verzoek van de patient overgaan tot het voorschrijven van orale medicijnen voor schimmelnagels.

Wat zijn de vooruitzichten?

Wanneer de behandeling goed is uitgevoerd zal aan de basis van de nagel een gezonde, schimmelvrije nagel te voorschijn komen. Aangezien de nagels aan de voeten slechts met een snelheid van ongeveer 1,5 mm per maand groeien duurt het soms wel een heel jaar voordat het geïnfecteerde deel van de nagel geheel uitgegroeid is. Helaas kan een nieuwe schimmelinfectie na verloop van tijd opduiken en kunnen de klachten opnieuw beginnen…


Veelgestelde vragen aan de dermatoloog over schimmelnagels

Hoe werkt laser tegen kalknagels?
Het idee achter laserbehandeling is dat schimmels door verhitting van de nagel worden uitgeschakeld. Door de lasertechniek kan de verhitting vrij precies worden toegepast. De schimmel gaat dood bij verhitting boven 50 graden Celcius. De verhitting mag echter niet zo sterk zijn dat het nagelbed beschadigd wordt.

Is laser effectief tegen kalknagels?
In veel gevallen ziet de met schimmel geïnfecteerde nagel er na laserbehandeling wel beter uit dan vóór de behandeling (gemiddeld 67% van de nagels). Uit onderzoek blijkt dat in veel gevallen nog wel schimmelsporen in de met laser behandelde nagel kunnen achterblijven. Deze achtergebleven schimmelsporen kunnen uiteindelijk de nagel opnieuw aantasten.


handige links

schimmelinfecties van de huid

dikke nagels
voetschimmel
amorolfine nagellak tegen schimmelnagels
klauwnagel
schimmel op het behaarde hoofd
nagels – anatomie

Literatuur
Ortiz A. et al: A review of lasers and light for the treatment of onychomycosis. Lasers Surg Med. 2014 Feb;46(2):117-24.
Gupta AK, Versteeg SG. A critical review of improvement rates for laser
therapy used to treat toenail onychomycosis. J Eur Acad Dermatol Venereol.2017;31(7):1111-1118

 


 

Maak een afspraak

Zit je met vragen?
maak een afspraak in onze kliniek voor dermatologie.

Volg ons op
Da Vinci Clinic
The Wellbeing Clinic

Hoe kunnen wij u helpen?