Nachtzweten

Wat is nachtzweten?

Nachtzweten is een vrij veelvoorkomend probleem. Het gaat niet om zweten in bed omdat de slaapkamer te warm is of omdat er sprake is van hoge koorts maar om ernstige zweetaanvallen gedurende de nacht die zorgen voor met zweet doordrenkte pyjama’s en beddengoed.
Er zijn veel verschillende oorzaken voor nachtelijk zweten aan te wijzen. De belangrijkste worden hieronder besproken:

Menopauze
Een bekend fenomeen tijdens de menopauze zijn de opvliegers. Een kwart van de vrouwen die de menopauze ingaan ervaart opvliegers en ongeveer een even groot percentage geeft aan wel eens klachten van nachtzweten te hebben. Daarmee is de menopauze de meest algemene oorzaak van nachtzweten. Vrouwen die dagelijks alcohol consumeren zouden vaker last hebben van nachtzweten in de menopauze dan vrouwen die dat niet doen.

Idiopathisch nachtzweten
Het woord idiopathisch betekent eigenlijk ‘oorzaak is onbekend’: er is sprake van nachtzweten, maar ook bij grondig onderzoek kan er geen aanwijsbare oorzaak aangewezen worden.

Geneesmiddelen
Sommige medicijnen kunnen als bijwerking nachtzweten hebben. De belangrijkste groep geneesmiddelen die dit kan doen zijn de antidepressiva: bij deze middelen wordt in een vrij hoog percentage (tot wel 15%) nachtzweten ervaren . Maar bij veel andere geneesmiddelen wordt ook nachtzweten als (zeldzame) bijwerking beschreven, onder andere bij NSAID’s

Infecties
Ook verschillende soorten infecties kunnen nachtelijk zweten veroorzaken. Een HIV infectie kán met nachtzweten gepaard gaan, zowel in het begin van de infectie (seroconversie) als later. Ook bacteriële infecties zoals tuberculose en endocarditis (ontsteking van hartweefsel). Tot wel 50% van de patiënten met tuberculose ervaart klachten van nachtzweten. Brucellose (een bacterieinfectie die door dieren wordt overgedragen) komt in Nederland nauwelijks voor. Het consumeren van rauwmelkse kaas of -melk (bijna uitsluitend door toeristen in het buitenland) is meestal de oorzaak. Nachtzweten is een van de symptomen die bij Brucellose kunnen worden gezien

Kanker
De groep kankers die het meest in verband wordt gebracht met nachtzweten zijn de lymfomen. Zo wordt bij 25% van de patienten met de Ziekte van Hodgkin nachtelijk zweten beschreven. Het is niet zo dat nachtzweten een aanwijzing is voor een slechtere prognose van de ziekte van Hodgkin dan bij mensen die geen nachtzweten als symptoom van de ziekte hebben. Andere symptomen die kunnen wijzen in de richting van Hodgkin zijn moeheid, jeuk en pijn na consumptie van alcohol op de plaatsen waar de tumor zich genesteld heeft.
Andere soorten kanker kunnen soms ook de oorzaak zijn van nachtzweten, maar dat is zeldzamer dan bij lymfomen. Nachtzweten is onder andere gerapporteerd bij prostaatkanker en nierkanker.

Hormonale afwijkingen
Soms kan bij een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie) een intolerantie voor omgevingswarmte ontstaan en kan ook nachtzweten optreden. Ook bij carcinoidsyndroom (een hormoonproducerende vorm van kanker) en feochromocytoom (een gezwel van de bijnieren die adrenaline en noradrenaline aanmaakt) kan dit voorkomen.

Neurologische afwijkingen
Een zeer zeldzame oorzaak van zweetaanvallen in de nacht zijn neurologische problemen

Ik heb last van nachtzweten…wat nu?

Er zijn dus bijzonder veel uiteenlopende oorzaken van nachtzweten aan te wijzen, een aantal daarvan is ernstig en het is daarom belangrijk om met deze klachten de huisarts te raadplegen! Uw arts zal proberen aan de hand van de anamnese en lichamelijk onderzoek de oorzaak van het zweten vast te stellen. Afhankelijk van de bevindingen van de arts kan aanvullend onderzoek naar de mogelijke oorzaak van het probleem aangewezen zijn.

gerelateerde onderwerpen

zweten

literatuur
Miller LG et al: A population-based survey of tuberculosis symptoms: how atypical are atypical presentations? Clin Infect Dis. 2000 Feb;30(2):293-9.
Sievert L et al: Determinants of hot flashes and night sweats. Ann Hum Biol. 2006 Jan-Feb;33(1):4-16.
Uptodate.com : Approach to the patient with nightsweats