Huidveroudering

Wat is huidveroudering?

Wanneer een mens ouder wordt verandert de huid. De huid wordt slapper, gaat rimpels en plooien vertonen en er kunnen onregelmatigheden en kleurveranderingen ontstaan. Behalve het natuurlijke verouderingsproces bestaat ook de extra snelle huidverandering door overmatige blootstelling aan zonlicht. In het Engels wordt dit ‘photoaging’ genoemd.

Hoe verloopt de normale huidveroudering?

De huid begint vanaf het 30e levensjaar tekenen van veroudering te vertonen. In de loop van de jaren nemen de kenmerken van veroudering steeds verder toe.
Verouderende huid is

dun
kwetsbaar
slap (verlies van elasticiteit)
droog

Deze kenmerken zijn het gevolg van de volgende processen:

0  de opperhuid (epidermis) wordt steeds dunner
0  de lederhuid (dermis) verandert:
– vermindering van bloedvaten in de huid
– vermindering van bindweefsel (collageen) en elastine vezels
– vermindering van aantal talgklieren (ook afname functie talgklieren). Dit veroorzaakt een droge huid.

Door vermindering en verbrokkeling van de elastine vezels verliest de huid zijn elasticiteit. De verouderende huid vertoont dan rimpels en het typische ‘sigarettenpapier’ aspect: talloze kleine, ondiepe rimpeltjes die verdwijnen door de huid iets op te rekken.

Goedaardige ‘aangroeisels’

Tijdens het verouderingsproces kunnen allerlei soorten ‘aangroeisels’ op de huid ontstaan. Bekende zijn:

0  ouderdomswratten (verrucae seborrhoicae)
0  ouderdomshaemangiomen (haemangioma senilis)
0  gesteelde fibromen (vooral in de nek)
0  zonnevlekken of levervlekken (lentigo)

Hoe verloopt de veroudering door expositie aan zonlicht (photoageing)?

Ultraviolet straling in het zonlicht brengt veel schade toe aan de huid.

0  ultraviolet licht is een beruchte ‘sloper’ van elastine vezels en bindweefsels. Het licht breekt het elastine in vele kleine stukjes, net zoals een gewoon elastiekje dat na langdurig in de zon te hebben gelegen bros wordt en bij oprekken vrijwel direct breekt. Veelvuldige blootstelling aan zonlicht geeft dus versnelde afbraak van elastine in de huid en eerdere en meer uitgebreide rimpelvorming.
0  ultraviolet licht kan ook schade toebrengen aan een ander soort eiwit: het DNA. DNA is de drager van het erfelijk materiaal en de codes voor alle processen in de cel. Sommige van deze DNA-beschadigingen leiden tot huidkanker.

Huidkanker en voorlopers daarvan

0  actinische keratosen: deze afwijkingen worden wel beschouwd als voorlopers van huidkanker.
0  basaalcelcarcinoom: dit is de meest voorkomende vorm van huidkanker. Basaalcelcarcinoom zaait (vrijwel) nooit uit en is derhalve een relatief goedaardige vorm van huidkanker die meestal met een kleine chirurgische ingreep door de dermatoloog of plastisch chirurg verwijderd kan worden. Lokaal kan de tumor echter grote schade aan de huid aanrichten wanneer hij niet tijdig behandeld wordt.
0  plaveiselcelcarcinoom: deze vorm van huidkanker is iets zeldzamer dan het basaalcelcarcinoom. Plaveiselcelcarcinoom kan wel uitzaaien, doch dit is vrij zeldzaam.
0  melanoom: melanoom is een relatief zeldzame maar ernstige vorm van huidkanker en komt zowel bij ouderen als jongeren voor. Er is een relatie tussen uitgebreide blootstelling aan zonlicht (en zonverbranding) en het ontstaan van melanoom. Wanneer het melanoom tijdig wordt ontdekt zijn de overlevingskansen uitstekend.

Ultraviolet licht speelt ook een rol in het ontstaan van bruine zonnevlekken (lentigo’s), vooral op de handen en het gelaat. Ouderdomswratten (verrucae seborrhoicae) komen ook meer voor op regelmatig aan de zon blootgestelde huid. Ook couperose kan door zonlicht verergerd worden.

Is roken slecht voor de huid?
Een andere, zeer belangrijke oorzaak van huidveroudering is roken. Door roken kan elastine en bindweefsel worden afgebroken en eerder rimpelvorming ontstaan. Bovendien verhoogt roken de kans op de ontwikkeling van huidkanker.

Hoe kan de verouderende huid worden behandeld?

Veroudering is een natuurlijk proces en kan niet worden gestopt. De effecten van huidveroudering kunnen minder zichtbaar worden gemaakt door de uiterlijke kenmerken van huidveroudering aan te pakken. Dit kan gebeuren door o.a.:

0  camouflage (make-up)
0  peelings
– fruitzuurpeelings
– glycolpeelings
0  cosmetische chirurgie
– ‘lifts’ (facelift, oogledenlift etc.)
0  laser
– CO2 laser
– pulsed dye laser

Hoe kan het verouderingsproces van de huid worden geremd?

0  wees voorzichtig met blootstelling aan de zon. Doe dit al vanaf een vroege leeftijd, want zonneschade wordt ‘in de huid opgeslagen’: in de jeugd opgelopen schade kan op latere leeftijd problemen geven. Gebruik goede zonnebrandcremes en beschermende kleding in de zomer.
0  verzorg de huid goed met beschermende cremes.
0  rook niet.

gerelateerde onderwerpen

rimpels
kraaienpootjes
botox bij rimpels
facelift
peeling van de huid
Vitamine A zuur crème
Zon & Huid
roken en de huid
ooglidcorrecties
filmpje over verandering van het gelaat bij veroudering

Literatuur
Parrish AR: The impact of aging on epithelial barriers. Tissue Barriers. 2017 Jun 26:e1343172