Wondroos (erysipelas) is een infectie van de huid en het onderhuids bindweefsel die bijna altijd wordt veroorzaakt door een bepaald soort bacterieen, namelijk groep A streptokokken.
Erysipelas kan in alle huidgebieden ontstaan, maar het treedt het meest op aan de benen, armen en het gezicht.Erysipelas kan ook optreden op plaatsen van grote, verse, operatielittekens.
Vaak is er sprake van een wondje of een andere beschadiging van de huid waardoor de bacterieen makkelijk in het weefsel kunnen komen. Dit kan een gewoon wondje zijn, maar bijvoorbeeld ook een (voet)schimmelinfectie of een splinter. Wanneer er lokale stoornissen zijn in de circulatie van lymfevocht is er een vergroot risico op het ontwikkelen van erysipelas. Deze stoornis kan bijvoorbeeld na operaties optreden. Ook andere oorzaken van vochtophoping (oedeem) verhogen de kans op erysipelas, zoals bijvoorbeeld bij afvoerbelemmering van aderlijk bloed van de benen naar het hart (chronische veneuze insufficientie).
De huid is fel rood, gezwollen, en warm. De aangedane huid is bovendien scherp afgegrensd van de normale huid. De patiënt krijgt binnen enkele uren koorts en kan rillingen ontwikkelen.
foto: Klassieke wondroos met een scherpe grens tussen de rode, aangedane huid en het gezonde weefsel.
Bijna alle streptococcen zijn nog steeds gevoelig voor de ouderwetse penicilline. Dit is dan ook het middel van eerste keus. De penicilline wordt per infuus toegediend. Bij erysipelas die (vermoedelijk) door andere bacterieen wordt veroorzaakt, zoals bijvoorbeeld staphylococcen, wordt een ander antibioticum gekozen.
foto: Of de wondroos zich nog verder uitbreidt na het starten van de therapie kan worden gecontroleerd door de roodheid af te grenzen met een stift.
Niet vergeten mag worden de opening in de huid waardoor de bacterie de huid is binnengedrongen ook te behandelen!
Naast behandeling met antibiotica wordt in veel gevallen ook gekozen voor behandelen met zwachtel-therapie (wanneer de wondroos aan armen of benen gelocaliseerd is). Door de bestrijding van het oedeem (de zwelling) is er sprake van een snellere genezing.
De infectie met streptococcen in de lymfevaten kan deze vaten nog sterker beschadigen dan vóór de infectie, waardoor de afvoer van lymfevocht verder verslechtert en daarmee de kans op een nieuwe erysipelas toeneemt.
Sommige mensen hebben voortdurend terugkerende erysipelas. Aan hen wordt vaak een onderhoudskuur met antibiotica voorgeschreven.
gerelateerde onderwerpen
lymfangitis
steunkousen (elastische compressiekousen)
steenpuisten
impetigo
ecthyma
decubitus
Literatuur
Dalal A et al: Interventions for the prevention of recurrent erysipelas and cellulitis. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Jun 20;6:CD009758
Zit je met vragen?
maak een afspraak in onze kliniek voor dermatologie.