Huidkanker

Wat is huidkanker?

Huidkanker ontstaat wanneer gewone huidcellen ontaarden in kwaadaardige cellen die ongeremd kunnen delen.

Komt huidkanker veel voor?

Huidkanker komt inderdaad zeer veel voor. Sterker nog: van alle soorten kanker die voorkomen staat het basaalcelcarcinoom van de huid in Nederland veruit op de eerste plaats. Voor Nederlandse dermatologen is de diagnose basaalcelcarcinoom dan ook een van de meest gestelde diagnosen tijdens het spreekuur. De afgelopen tientallen jaren is er een sterke toename van huidkanker in Nederland. Deze toename lijkt de afgelopen jaren alleen maar sneller te verlopen. Er wordt geschat dat 20 tot 25% van de Nederlanders op een zeker moment huidkanker zal ontwikkelen.

Welke soorten huidkanker zijn er?

Er zijn verschillende soorten huidkanker. Sommige soorten komen veel voor, anderen zijn bijzonder zeldzaam. Deze folder geeft een overzicht van de meest voorkomende huidkankers, geillustreerd met foto’s.
De huidkankers die besproken worden zijn het basaalcelcarcinoom, het plaveiselcelcarcinoom van de huid, melanoom en merkelcelcarcinoom. Huidkankers van de geslachtsdelen (peniskanker, vulvakanker), sarcomen en lymfomen van de huid zullen in deze folder niet aan de orde komen.

Basaalcelcarcinoom

Het basaalcelcarcinoom is verreweg de meest algemene vorm van huidkanker. Het komt vooral (maar niet uitsluitend!) op de aan zonlicht blootgestelde huid voor. In Nederland wordt jaarlijks bij ongeveer 80.000 mensen basaalcelcarcinoom vastgesteld en de aantallen per jaar groeien nog steeds. In Nederland is er sprake van een echte ‘epidemie’ van basaalcelcarcinoom. Deze vorm van huidkanker komt ook op steeds jongere leeftijd voor. Basaalcelcarcinoom groeit doorgaans traag en zaait (vrijwel) nooit uit.
Het meest algemene type is het nodulair basaalcelcarcinoom. Klassiek voor dit type is het glazige weefsel met kenmerkende bloedvaatjes erin (teleangiectasiën).

basaalcelcarcinoom huidkanker nodulairfoto’s: dit zijn voorbeelden van nodulair groeiende basaalcelcarcinomen. Het weefsel is glazig, mooi afgerond en afgrensbaar van de normale huid en in het weefsel zijn kleine bloedvaatjes zichtbaar.

Als de tumortjes groter worden kan er ook een soort kratertje in ontstaan. Typisch is dat daar steeds een korstje opkomt dat er na verloop van tijd af valt en… weer terug komt. Zo’n kratervormig basaalcelcarcinoom wordt ook wel ulcus rodens genoemd.

basaalcelcarcinoom huidkanker nodulairFoto’s: twee voorbeelden van basaalcelcarcinomen met een centraal kratertje, rechts ook met een klein korstje erin.

Het basaalcelcarcinoom kan ook oppervlakkig van karakter zijn. Het kan dan sterk lijken op een eczeem- of schimmelplekje, maar het reageert dan niet op de daarvoor gebruikelijke behandeling.
Oppervlakkige basaalcelcarcinomen worden relatief vaker op de romp gezien en komen ook relatief vaker bij jonge mensen voor.

basaalcelcarcinoom huidkanker oppervlakkigfoto’s: voorbeelden van oppervlakkig groeiend basaalcelcarcinoom. Het basaalcelcarcinoom links is ook iets gepigmenteerd. Gepigmenteerde basaalcelcarcinomen zijn niet zeldzaam.

Folder over het basaalcelcarcinoom…


Plaveiselcelcarcinoom

Plaveiselcelcarcinomen worden vooral gezien bij mensen die in hun leven langdurig aan de zon blootgesteld geweest zijn. Ze worden veel aangetroffen in het gelaat, op de kruin bij (kalende) mannen, op de handruggen, onderarmen en onderbenen. Het gaat meestal om niet-glazige tumortjes met korstvorming.

huidkanker plaveiselcelcarcinoomfoto’s: plaveiselcarcinomen zijn niet zo glazig als basaalcelcarcinomen en hebben vaak een uitgesproken korst-vorming. Plaveiselcelcarcinomen aan de oren, neus en lip hebben een vergroot risico op uitzaaien.

Agressievere plaveiselcelcarcinomen maken echter soms geen korstjes aan. Plaveiselcelcarcinomen kúnnen uitzaaien. Het risico daarop is afhankelijk van de groeiwijze, de grootte en de plek op de huid waar het zit.

huidkanker plaveiselcelcarcinoomfoto’s: de tumor links heeft een uitgesproken kraterstructuur met een hoornprop. Deze plaveiselcelcarcinomen blijken vaak een minder agressieve groeiwijze te hebben dan de vormen zónder korstvorming zoals die op de foto rechts.

folder over het plaveiselcelcarcinoom…


Melanoom

Het melanoom is een huidkanker die uitgaat van de melanocyten van de huid, dat zijn de pigmentvormende cellen. De meeste melanomen presenteren zich als donkere, moedervlek-achtige plekken die grillig uitgroeien. Soms is een melanoom echter wel eens geheel of gedeeltelijk pigmentloos. Melanomen kunnen vrij makkelijk uitzaaien. De kans hierop is vooral afhankelijk van de dikte van het melanoom.

huidkanker melanoomFoto’s: links een grillige pigmentplek, heel vlak op de huid gelegen: dit is een heel vroeg en dun melanoom. Rechts is er sprake van een paar dikkere (nodulaire) elementen. De kans op uitzaaien van een dergelijk nodulair melanoom is groter.

folder over het melanoom…


Merkelcelcarcinoom

Het merkelcelcarcinoom is een zeldzame, meestal snel groeiende en ook snel uitzaaiende vorm van huidkanker. Het komt meestal voor bij mensen van hoge leeftijd op de aan zon blootgestelde huid. Het heeft meestal een uitgesproken rode kleur.

huidkanker merkelcelcarcinoomfoto: een dieprode kleur en sterk bolvormige groeiwijze van de tumor is typisch voor een merkelcelcarcinoom.

Folder over merkelcelcarcinoom…

In zijn algemeenheid is het belangrijk om met huidafwijkingen die groeien, veranderen of klachten geven -gepigmenteerd of niet-  te laten beoordelen door uw huisarts of dermatoloog!


Gerelateerde onderwerpen

zelfcontrole op huidkanker
zon en huid

Literatuur

Richtlijn Verdachte Huidafwijkingen Nederlands Huisartsen Genootschap (2017)
Samenvatting richtlijn basaalcelcarcinoom NVDV (2015)


 

Maak een afspraak

Zit je met vragen?
maak een afspraak in onze kliniek voor dermatologie.

Volg ons op
Da Vinci Clinic
The Wellbeing Clinic

Hoe kunnen wij u helpen?