Schurft

Wat is schurft?

Schurft (scabiës) is een sterk jeukende huidafwijking die wordt veroorzaakt door een kleine mijt, Sarcoptes scabiei. Deze mijt leeft in het oppervlakkige deel van de huid en graaft daar kleine gangetjes. De jeuk wordt veroorzaakt door een reactie van het lichaam tegen de mijt en haar eieren.

Hoe ziet het eruit?
Het belangrijkste kenmerk van schurft is ernstige jeuk. De uiterlijke kenmerken van een schurftinfectie bestaan uit de typische zeer kleine gangetjes in de huid die met het blote oog waarneembaar zijn. Omdat de schurftmijt zich het liefst ophoudt in huid in de lichaamsplooien kunnen de gangetjes daar het best worden gevonden. Schurft wordt vrijwel nooit in het gezicht of op het behaarde hoofd gezien.

Typische plekken waar schurft gevonden kan worden zijn:
* tussen de vingers
* polsen
* oksels
* billen
* penis

foto: klassieke schurft-gangetjes tussen de vingers

Vooral in de oksels en de billen worden in plaats van gangetjes ook wel rode jeukende bulten gezien.
Bij kleine kinderen zijn de gangetjes niet altijd het meest opvallend. Bij hen is er vaker sprake van rode bultjes die over het hele lichaam kunnen voorkomen. Vooral in deze gevallen wordt een schurftinfectie nog wel eens aangezien voor eczeem of galbulten.

Voor meer foto’s van schurft: klik hier

Hoe kom je aan schurft?

De schurftmijt wordt alleen overgedragen na intensief contact tussen mensen. Alleen de hand schudden van een schurftdrager bijvoorbeeld, is onvoldoende om de mijt op te lopen. Soms vindt besmetting plaats door te slapen in bedden met ongewassen beddengoed waarin eerder een met schurft besmet persoon heeft gelegen. Schurft heeft verder niets te maken met een slechte hygiëne.
Er kan soms een periode van enkele weken liggen tussen de besmetting en het ontwikkelen van de eerste klachten.

Hoe wordt schurft vastgesteld?
In typische gevallen kan uw arts de diagnose ‘op het oog’ stellen. Wel zal steeds worden geprobeerd om de schurftmijt ook daadwerkelijk aan te tonen. Dit gebeurt door met een mesje of een klein scherp lepeltje een gangetje leeg te schrapen en het geoogste materiaal vervolgens onder de microscoop te onderzoeken (zie foto).

foto: schurftmijt onder de microscoop

Hoe kom je van schurft af?

Er zijn verschillende anti-schurft crèmes die op voorschrift van een arts verkrijgbaar zijn bij de apotheek. Dit zijn:

* benzylbenzoaat smeersel
* permetrine crème, deze crème wordt het meest gebruikt.
* tegenwoordig is het mogelijk schurft te behandelen met tabletten ivermectine. Door de meeste dermatologen wordt deze behandeling gereserveerd voor die gevallen waarbij de zalf onvoldoende werkt. Ivermectine is effectief in een éénmalige dosis. Het middel wordt alleen voorgeschreven als de besmetting met schurft ook daadwerkelijk door microscopisch onderzoek is aangetoond. Ivermectine wordt vooralsnog niet vergoed.

Behandelinstructie

Behandeling van schurft met permetrinecrème (Loxazol)

Het is absoluut noodzakelijk dat alle gezinsleden worden behandeld, ook wanneer ze zelf geen jeuk of huiduitslag hebben. Iedereen moet zo snel mogelijk en op hetzelfde moment worden behandeld. De behandeling vindt als volgt plaats:

1. insmeren
Het gehele lichaam (met uitzondering van het gezicht en het behaarde hoofd) wordt ingesmeerd, dus ook bijvoorbeeld tussen de tenen, in de bilspleet, onder de (kortgeknipte) nagels, op de balzak en op de schaamlippen. Dus ook de wat moeilijker toegankelijker plekken van de huid: plooitjes zijn juist de favoriete vestigingsplaats van de schurftmijten!
Bij kinderen van 2 jaar en jonger worden ook het gezicht en het behaarde hoofd meebehandeld. Na het insmeren mogen de handen niet gewassen worden. Het is beter om van te voren niet onder de douche of in bad gaan.

2. douchen
Op de ochtend na het insmeren (8 tot 12 uur na het aanbrengen van de crème) moet het gehele lichaam onder de douche goed worden gewassen. Droog na het douchen het lichaam af met een schone handdoek en trek schone kleren aan.

3. kleding wassen
Alle kleren die in de afgelopen 3 dagen gedragen zijn en op 60 C kunnen worden gewassen gaan op dat moment de was in, evenals het beddengoed dat in die periode is gebruikt. Bij wassen op een temperatuur van boven de 50 C worden de aanwezige mijten gedood en deze kleding is dus direct na het wassen veilig om aan te trekken. Kledingstukken die niet op deze temperatuur (of helemaal niet) mogen worden gewassen, moeten gedurende ten minste 3 dagen in een afgesloten plastic zak worden bewaard. Na 72 uur zijn de mijten in deze kleding dood. Deze kleren kunnen daarna desgewenst worden gewassen.

4. bed verschonen
De avond volgend op de behandeling in een schoon bed opmaken: kussenslopen, lakens of dekbedovertrek en matrashoes dienen te worden verschoond. Het matras en het kussen hoeven niet gereinigd te worden. Laat deze overdag onopgemaakt tot vlak voor het slapen liggen. Dekens moeten wel gedurende 48 tot 72 uur worden gelucht alvorens zij weer kunnen worden gebruikt.

5. na de behandeling
De behandeling met permetrinecrème hoeft in principe maar één keer te worden uitgevoerd. Als de maatregelen nauwkeurig worden uitgevoerd, zoals hierboven beschreven, zal de schurft in vrijwel alle gevallen verdwenen zijn. De jeuk kan nog wel tot 10 dagen aanhouden. Soms kan de jeuk zelfs tijdelijk verergeren, tijdens of kort na het toepassen van de crème. Als de jeuk niet direct minder wordt wil het dus niet zeggen dat de therapie niet is aangeslagen! De arts kan bij plinke jeuk na de behandeling eventueel tijdelijk een corticosteroïdcrème voorschrijven.

6. nog een keer behandelen?
In principe is één behandeling voldoende om de schurftmijten te verdelgen. Wanneer na een week nog nieuwe huidafwijkingen opkomen en er dus een reële verdenking is op een aanhoudende infectie is het te overwegen de behandeling nog één keer te herhalen. Ook bij deze volgende behandeling dienen alle huisgenoten weer meebehandeld te worden. Alle hierboven genoemde stappen moeten dan worden herhaald!

Wat zijn de vooruitzichten?

Door de behandeling worden de schurftmijten en haar eieren gedood.
Indien na de behandeling (en een eventuele herhaling ervan) de jeuk blijft bestaan en in eerste instantie de schurftinfectie niet bewezen werd met microscopisch onderzoek moet bij persisteren van de klachten ook nog de mogelijkheid van een verkeerde diagnose overwogen worden.

gerelateerde onderwerpen

jeuk
ivermectine
beestjes !
hoofdluis
schaamluis
schurftmijt onder de microscoop (video)
meer foto’s van schurftinfectie